-
«Заманауи білім беру жүйесінің бірінші кезектегі міндеті – сыни ойлау мен ақпараттық ағындарды бағдарлауға қабілетті адамдарды дайындау»
Н.Ә. Назарбаев
Қазіргі заманғы әлемдік даму тәжірибесі кітапханалар алдыңғы ұрпақтың мәдени және зияткерлік мұрасын сақтай отырып, құжаттар мен материалдар коллекциясын қалыптастыра отырып, қоғамды ақпараттық қамтамасыз етуде маңызды рөл атқаратынын көрсетеді. Кітапхана өзінің өзектілігін жоғалтпады, дәл осы жерде сенімді ақпарат табуға болады. Интернеттің қолжетімділігі оның танымалдығының төмендеуіне себеп болған жоқ, бірақ сонымен қатар кітапхана жүйесін жаңғыртуға ықпал етеді. Дәстүрлі функциялар жаңа мазмұнмен байытылды, оларды іске асыру мүмкіндіктері кеңейді.
Колледж кітапханасы – бұл колледждің ақпараттық-білім беру ортасының тиімді элементі. Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік жылдарында оқу кітапханалары оқу орындарында озық технологияларды енгізуге және білім және ғылым саласындағы мемлекеттік бағдарламаларды іске асыруға белсенді ықпал ететін шынайы ақпараттық орталықтар болды.
Біздің кітапхананың негізгі міндеттері:
- ақпаратқа еркін, шектеусіз қол жеткізуді қамтамасыз ету және оның дереккөздерін сақтау;
- студенттерде тәуелсіз кітапханалық пайдаланушының дағдыларын, ақпараттық мәдениетті және оқу мәдениетін қалыптастыру.
Кітапхана пайдаланушылары – бұл студенттер, оқытушылар, колледж қызметкерлері, қаланың және облыстың медициналық мекемелерінің қызметкерлері. Осылайша, бүгінгі таңда кітапхана – бұл оқырмандарды кітапханалық қызметтердің барлық спектрімен қамтамасыз етуге, ақпараттық ресурстарға кең қол жеткізуге қабілетті ақпараттық орталық. Барлық уақытта кітапхананың беделі оның кітап қорының байлығы мен сапасымен анықталады.
Кітапханалық қызмет абонементте және оқу залында жүзеге асырылады. Пайдаланушылар қызметіне функционалдық аймақтар бөлінген: оқу және анықтамалық әдебиеттерді, өлкетану бойынша әдебиеттерді, мерзімді басылымдар қорын ашық қарау. Әдебиеттің бар-жоғы туралы мәліметтерді алфавиттік және жүйелі каталогтарды пайдалана отырып, дәстүрлі карточкалық формада алуға, сондай-ақ ақпаратты электрондық каталог арқылы іздеуге болады.
Бүгін Солтүстік Қазақстан медицина колледжінің кітапханасы оқырмандардың сұраныстарын оңтайлы қанағаттандыру үшін жеткілікті әлеуетке ие. Кітапхананың кітап қоры 34000 данадан асады және ӘОЖ кестесі бойынша жіктеледі. Кітапхана қорын есепке алу «Кітапхана ісі» бағдарламасы арқылы жүргізіледі, ол кітапхана қорын толық автоматтандыруға арналған және колледж оқытушыларының әдістемелік құралдарының электрондық кітапханасын құруға мүмкіндік береді. Ақпаратты электрондық тасымалдағышқа көшіріп алуға, басып шығаруға және көбейтуге болады. Құжаттың электрондық нысаны көшірмелерді өндіру кезінде ыңғайлы, бұл тұтынушылардың сапаға деген өсіп келе жатқан талаптарын қанағаттандыруға және құжаттың түпнұсқасына жүктемені азайтуға мүмкіндік береді. Заманауи кітапхана – бұл тек кітап сақтау орны ғана емес, өзіндік электронды мұрағат.
Электронды каталогпен қатар қағаз тасығыштарда дәстүрлі нысанда: жүйелі және алфавиттік каталог жүргізіледі. Түрлі өзекті мәселелер бойынша мерзімді басылымдар мен газет мақалаларының картотекасы бар:
- Қазақстанның саяси орбитасы;
- Адамдар үшін ел;
- Ұлы жылдарға бас иеміз;
- Мәдениет және мәдени байланыстар;
- Бейбітшілік пен келісім – біздің таңдауымыз;
- Заманауи тарихтың маңызды кезеңдері;
- Көрнекті адамдардың өмірі және т. б.
Абай мен Пушкиннің, Жұмабаев пен Шолоховтың, сондай-ақ ғылым мен медицинаның көрнекті қайраткерлерінің шығармашылығын көрсететін көрнекті адамдардың өмірі туралы «Есімнама» картотекасын ерекше атап өткім келеді: Аничкова Н.Н., Боткин Ф.А., Дарвин Ч.Р. және т.б.
Оқу залында бар газет және журнал мақалаларының тақырыптық папкалары ақпаратты іздеуде үлкен демеу болады. Тақырыпты таңдауда біз оқырмандардың сұранысына, өзектілігіне, маңыздылығына және жаңалығына назар аударамыз.
Кітапхана жұмысындағы басты бағыттардың бірі өлкетану болып табылады. Шынайы өлкетану – бұл әрдайым көрікті. Кіші өлкемізді қаншалықты жақсы білсек, соншалықты біз оны сүйеміз. Солтүстік Қазақстан облысының тарихи және мәдени мұрасына деген қызығушылықты арттыру, қордағы әдебиетке назар аудару мақсатында кітапхана қызметкерлері оқытушылар мен студенттермен бірлесе отырып, туған жеріне, олардың жанында тұратын адамдарға деген сүйіспеншілік тақырыбын ашатын түрлі іс-шаралар өткізеді. Мысалы, жерлесіміз Кәкімбек Салықовтың шығармашылығына арналған «Менің Отанымнан жусанның иісі шығады» атты әдеби коктейль, «Мәңгілікке ұмтылған өлеңдер» атты әдеби қонақжай. Осындай іс-шараларды өткізе отырып, біз студенттерде этникалық мәдениетті, эстетикалық сезімдерді, жалпыадамзаттық құндылықтарды, азаматтық ұстанымды, жалпы қазақстандық патриотизмді қалыптастырамыз.
Әдеби-көркем шығармалар адамның жаны мен сипатын қалыптастыруға эмоциялық әсер етті, сондықтан кітапхана ең алдымен өз елінің тағдырына жан-тәнімен ауыратын адамгершілік, шығармашылық тұлғаны тәрбиелеудің орталық орнына айналуы тиіс. Мұндай адамды кітапсыз тәрбиелеу мүмкін емес. Ұлы Отан соғысына арналған жиналған материалдар негізінде колледж қызметкерлері «Медицина колледжі түлектері – Ұлы Отан соғысына қатысушылар» атты еске алу журналын жасады, онда біздің түлектеріміздің қысқаша өмірбаяндық мәліметтері, жауынгерлік және еңбек жолы ұсынылды.
«Мәңгілік Ел» патриоттық актісінің идеясы патриоттық және жоғары адамгершілік қағидаттарында өсіп келе жатқан жас қазақстандық қоғамның рухани өзегіне айналуы тиіс. «Бір ел – бір кітап» республикалық акциясы Қазақстанның мәдени мұрасын насихаттауға, оқуды насихаттауға, ана тіліне ұқыпты қарауға бағытталған. Биылғы жылы акция форматы бірнеше өзгерді: біз бірден үш автордың кітаптарын оқимыз. Олар: Шәкәрім шығармаларының жинағы, Бауыржан Момышұлының «Біздің отбасымыз» кітабы, Немат Келімбетовтың «Үмітімді жоғалтқым келмейді» атты өмірбаяндық повесі. Өмір философиясы тек мықты, кәсіби және өзіне сенімді тұлғалар алға қойылған мақсаттарға жетеді және әрқашан уақыт пен қоғам үшін қажет болады. Кітапхана колледж сайтында ұйымдастырылған және орналастырылды (mksko.kz) таңдалған авторлардың шығармашылығына арналған виртуалды көрмелер. Мұндай әдебиетті оқуға тарту жастардың рухани өсуіне әкеледі.
Студенттерді әлемнің қиындықтарын түсіну және түсіну, белсенді өмірлік ұстанымды қалыптастыру, қоршаған ортамен және өздерімен жағымды қарым-қатынас жасау мақсатында «Мен әлемде... әлем маған...», «Ересек өмірдің табалдырығында», «Махаббат туралы сөйлесейік», «Біз бәріміз әртүрліміз», «Өзіміз болу өнері» және т.б. кітап көрмелері безендірілді.
Біздің колледж педагогтарының еңбегіне, олардың шығармашылығы мен жасампаздығына, мақсаткерлік пен табандылыққа «Жанды кітап» акциясы арналды. Шақырылғандар үшін «Жанды кітап» тәжірибелі Денсаулық сақтау саласында мол тәжірибесі бар дәрігер-педагогтар болды, ал «оқу» студенттер мен оқытушылар арасындағы диалог болды.
Оқырман мен кітап... олардың қарым-қатынасы мәңгілік және өзгертілмейді. Ал қазіргі ақпарат ағымында бағдарлануға көмектесу және кітапхананың негізгі міндеті болып табылады.
Зияткерлік өсуге басқа оқу орындарының әріптестерімен кәсіби байланыс, идеялармен және тәжірибемен белсенді алмасу ықпал етеді. 2018 жылдың мамыр айында кітапхана меңгерушісі Дегтярева И.А. «Сандық ғасырда колледж оқушыларының оқуы: колледж кітапханасында заманауи оқырманды қалыптастыру» атты республикалық семинарда баяндамамен сөз сөйледі (Алматы қ.).
2017 жылдың ақпан айында медицина колледжінің кітапханашылары «Кітапхана жұмысындағы инновациялық тәсілдер» атты республикалық қашықтық байқауына қатысып, екінші орынға ие болды.
2017 жылдың наурыз айында «Өрлеу» БАҰО» АҚФ СҚО бойынша ПҚ БАИ ұйымдастырған «Кітапхананың визит карточкасы – көрме» атты облыстық кітапханашылар байқауында «Үздік виртуалды көрме» номинациясы бойынша үшінші орынды иеленді. 2017 жылдың маусым айында «Үздік колледж кітапханасы» республикалық байқауына қатысып, үшінші орынға ие болды.
«оқу-бұл, ең алдымен, жүректі тәрбиелеу, адамның асыл мұратына жанасу. Асыл идеяларды ашатын сөз адамгершілік жармасын жүрегімізге мәңгілікке салады, ар-ождан қалыптасады" деген Сухомлинскийдің ойы бар.
Кітапхана қызметі – рухани-адамгершілік қасиеттерді дамытуға ықпал ету тәсілдерін іздеу. Біз кітап арқылы ойлауға, қарым-қатынас жасауға, бөтен адамның жан ауыруы мен қуанышына жүрекпен үндесуге үйренетімізге сенімдіміз.
Кітап бойынша тәрбиелеу мүмкін емес, өйткені әрбір студент қайталанбас жеке тұлға; кітапсыз тәрбиелеу мүмкін емес: халықтар даналығынан, мыңжылдықтың даналығынан ешкім артық бола алмайды; кітаптарға сүйеніп, кітаптар көмегімен тәрбиелеу – бұл әдепті және қауіпті қателерді қайталамау, яғни уақыт пен күш-жігерді үнемдеу, яғни даму.
Когда берем мы в руки книгу,
Все замирает, все молчит.
Когда берем мы в руки книгу,
То с нами Вечность говорит.
И оживают понемногу
Сонеты, стансы и стихи.
Душа выходит на дорогу,
Где все мы лишь ученики.
К познанью нас ведет сам Пушкин,
Нам Данте открывает суть.
Шекспир великий и радушный
В любви подскажет верный путь!
Помогут "Вертера" страданья,
Научат Шиллера мечты!
Вольтера, Кафки назиданья
Забыть уже не сможешь ты!
Попав однажды в плен чудесный,
Не вырвешься уже вовек!
Мир бесконечно интересный,
Волшебный мир библиотек!Колганова С.
-
«Солтүстік Қазақстан облысы әкімдігінің
денсаулық сақтау басқармасы» КММ
«Солтүстік Қазақстан медицина колледжі» ШЖҚ КМК
КІТАПХАНАСЫН ҚОЛДАНУ ЕРЕЖЕЛЕРІ
1. Жалпы ережелер
1.1. Кітапхана медицина колледжінің оқу-көмекші, ғылыми, ақпараттық, идеологиялық және мәдени-ағартушылық бөлімшесі болып табылады.
1.2. Кітапхана өз қызметін Қазақстан Республикасының Заңдарын, Президент пен Үкіметтің қаулыларын, ҚР Ғылым және білім министрлігінің, ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің бұйрықтарын, медицина колледжі басшылығының бұйрықтарын, сондай-ақ осы ережені және келесі бұйрықтарды басшылыққа алады:
1.2.1. «Қазақстан Республикасының колледждері мен кәсіптік мектептері (лицейлері) кітапханаларының жұмыс сапасын жақсарту жөніндегі шаралар туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2000 жылғы 21 маусымдағы № 599 бұйрығы
1.2.2. «Білім беру жүйесінің кітапханалары үшін кітапхана ісі бойынша құжаттарды бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің бұйрығы
1.2.3. «Білім беру қызметін лицензиялау ережесін және оған қойылатын біліктілік талаптарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 02 маусымдағы № 452 қаулысы
1.2.4. «Қазақстан Республикасының мемлекеттік білім беру ұйымының кітапхана қорын қалыптастыру туралы Нұсқаулықты бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің 2003 жылғы 18 шілдедегі № 508 бұйрығы
1.3. Кітапхана оқу үдерісін, ғылыми-зерттеу, ғылыми-педагогикалық қызметті және идеялық-тәрбие жұмысын әдебиеттермен және ақпараттық материалдармен қамтамасыз етеді.
1.4. Медицина колледжінің кітапханасына әдістемелік басшылық ҚР Ғылым және білім министрлігінің ғылыми-әдістемелік кітапхана комиссиясымен, ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің Республикалық Ғылыми кітапханасымен, Республикалық әдістемелік кітапхана комиссиясымен және қалалық әдістемелік кітапхана бірлестігінің орталығымен жүзеге асырылады.
Мазмұны
- Кітапхана міндеттері
- Оқырмандардың құқықтары мен міндеттері
- Оқырмандарға қызмет көрсету жөніндегі кітапханалардың міндеттері
- Кітапханалық қызмет көрсетудің жекелеген нысандарын пайдалану тәртібі
2. Кітапхананың негізгі міндеттері
2.1. Оқырмандардың – медицина қызметкерлерінің идеялық, еңбектік, адамгершілік және эстетикалық тәрбиесіне, олардың жалпы білім беру, мәдени және кәсіби деңгейін арттыруға ықпал ету.
2.2. Медициналық ғылымның дамуына, оның жетістіктерін денсаулық сақтау практикасына енгізуге жәрдемдесу.
3. Оқырмандардың құқықтары мен міндеттері
3.1. Медицина колледжінің кітапханасын пайдалану құқығы медицина қызметкерлеріне, колледж студенттеріне, сондай-ақ аралас медицина саласының қызметкерлеріне, егер олар өз қызметінің түрі бойынша медициналық-биологиялық әдебиетті зерделеуді қажет ететін болса, беріледі.
Ескерту: аймақтың медицина қызметкерлері, сондай-ақ медициналық сала қызметкерлері қорды тек кітапхананың оқу залында ғана пайдалануға құқылы.
3.2. Кітапханаға жазылу үшін оқырман жеке куәлігін (төлқұжат, әскери билет) көрсетуге және оқырман билетін, оқырман формулярын және тіркеу карточкасын ресімдеуге қажетті мәліметтерді хабарлауға міндетті.
3.3. Кітапханаға жазылу кезінде оқырман кітапхананы пайдалану ережесімен танысып, олардың орындалуы туралы міндеттемені оқырман формулярында өз қолымен растауы тиіс.
3.4. Оқырман кітапхана қорынан кітаптарды, басқа да баспа шығармаларын және өзге де материалдарды уақытша пайдалануға алуға, сондай-ақ белгіленген тәртіпке сәйкес жеке материалдардың көшірмелеріне тапсырыс беруге және алуға, кітапхана және ақпараттық-библиографиялық қызмет көрсетуді және кітапхана көрсететін басқа да қызмет түрлерін пайдалануға, кітапхана өткізетін іс-шараларға қатысуға; кітапхананың Қоғамдық кеңесіне сайлауға және сайлануға құқылы.
3.5. Кітапхана қорындағы сирек және құнды кітаптар, қолжазба басылымдары, альбомдар, атластар, жалғыз даналар үйге берілмейді және сырттай және ұжымдық абонементтер бойынша жіберілмейді. Жарияланбаған материалдарды/диссертацияларды, есептерді және т. б./, шектеулі пайдалану әдебиеттерін беру белгіленген тәртіпке сәйкес жүзеге асырылады.
3.6. Абонентке берілетін кітаптардың, басқа да баспа туындыларының және өзге де материалдардың саны, сондай-ақ оларды пайдалану мерзімі нақты кітапхана белгілеген тәртіппен анықталады.
3.7. Абонент міндетті: кітаптарға, басқа да баспа туындыларына және кітапхана қорынан алынған өзге де материалдарға ұқыпты қарайды, оларды белгіленген мерзімде қайтаруға; оларға ешқандай белгі жасамауға; беттерді жұлып алмауға және бүктемеуге; ашық қол жетімді кітапханаларда қордың орналасуын бұзбауға, каталогтар мен картотекалардан карточкаларды алмауға.
Кітап, басқа да баспа туындылары мен басқа да материалдарды алған кезде оқырман басылымдарды мұқият қарап, қандай да бір ақаулықтар анықталған жағдайда бұл туралы кітапханашыға хабарлауға тиіс, ол оларға тиісті белгі жасауға міндетті.
3.8. Абонентпен әдебиетті белгіленген мерзімнен артық кітапхана келісімінсіз қайтаруды кешіктірген жағдайда, оған басылымдарды беру берешекті өтегенге дейін тоқтатылады.
3.9. Кітапхананы пайдалану тоқтатылған жағдайда, абонент бұл туралы кітапханаға хабарлап, өзінің атындағы әдебиетті тапсыруға міндетті.
3.10. Тұрғылықты жерін, оқу, жұмыс орнын немесе тегін ауыстырған кезде абонент кітапханаға хабарлауға тиіс.
3.11. Кітапхана қорына нұқсан келтірген адамдар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес материалдық, қылмыстық немесе өзге де жауаптылыққа тартылады.
3.12. Кітапхана қорынан кітаптарды, басқа да баспа материалдарын және өзге де материалдарды бүлдірген не оларға орны толмас зиян келтірген азаматтар, ұйым, (мекеме), оларды тиісінше дәл сондай баспа туындылары мен материалдармен немесе кітапхана бірдей құнды деп таныған, оның ішінде жоғалған басылымдардың көшірмелерімен ауыстыруға, ал ауыстыру мүмкін болмаған кезде белгіленген тәртіппен анықталатын олардың нарықтық құнының он есе мөлшерінде өтеуге міндетті.
Жоғалған, бүлінген кітаптардың, басқа да баспа туындылары мен өзге де материалдардың құны кітапхананың есеп құжаттарында көрсетілген бағалар бойынша анықталады.
Жоғалған немесе бүлінген кітаптардың, басқа да баспа туындылары мен өзге де материалдардың номиналдық құны іс жүзінде төмен болған жағдайда, олардың құны букинистік, антикварлық және басқа да басылымдарды сатып алуға және сатуға арналған каталог-прейскуранттар белгілеген бағалар және осы бағаларды қолдану шарттары бойынша анықталады.
3.13. Кітапхананы пайдалану ережесін бұзғаны үшін оқырмандар кітапхана әкімшілігі белгілеген мерзімде кітапханалық қызмет көрсетудің барлық түрлерін пайдалану құқығынан айырылады. Жеке оқырмандардың кітапхананы пайдалану ережелерін бұзғаны туралы материалдар жұмыс, оқу немесе тұрғылықты жері бойынша еңбек ұжымдарына, қоғамдық ұйымдарға қарауға берілуі мүмкін.
4. Оқырмандарға қызмет көрсету жөніндегі кітапханалардың міндеттері
4.1. Кітапханалар міндетті:
Оқырмандардың ақпараттық қажеттіліктерін қалыптастыруға ықпал ету, олардың сұраныстарын толық және жедел қанағаттандыру, қызмет көрсетудің жоғары мәдениеті мен медициналық әдебиетті насихаттауды қамтамасыз ету және ақпарат көздерімен жұмыс істеу үшін жағдай жасау; жұмыста қазіргі заманғы техникалық құралдарды кеңінен қолдану.
4.2. Кітапхана қорындағы әдебиеттер мен құжаттаманы есепке алуды, сақтауды және пайдалануды олардың сақталуын және ұтымды пайдаланылуын қамтамасыз ететін белгіленген ережелерге сәйкес жүзеге асыру:
4.2.1. Берілген кітаптардың, басқа да баспа шығармаларының және басқа да материалдардың кітапханаға уақытылы қайтарылуын жүйелі түрде қадағалау.
4.2.2. Оқырманнан бұрын берілген кітаптарды, басқа да баспа шығармаларын және пайдалану мерзімі аяқталған басқа материалдарды алғаннан кейін ғана әдебиетті кезекті беруді жүргізу.
4.2.3. Кітаптарды, басқа да баспа шығармаларын және басқа да материалдарды пайдалану мерзімі аяқталғаннан кейін оқырманға оларды кітапханаға қайтару қажеттілігі туралы еске салу.
4.2.4. Егер белгіленген мерзім ішінде кітап немесе құжат қайтарылмаса, оқырман тарапынан кітапханалық әдебиетті пайдалану мерзімін бұзғаны үшін өсім алынады.
4.2.5. Кітапхана оқырмандары. Басылымдардың жоғалуына немесе бүлінуіне жауапты адамдар. Оларды сол басылымдармен немесе басылымдармен ауыстырады. Кітапханамен тең құнды деп танылған. Ал ауыстыру мүмкін болмаған жағдайда пайдаланушы залалды олардың нарықтық құнын ескере отырып, 10 есе мөлшерде өтейді.
5. Кітапханалық қызмет көрсетудің жекелеген нысандарын пайдалану тәртібі
5.1. Кітапхананың оқу залын медициналық кітапханаға жазуға құқығы бар оқырмандардың барлық тобы пайдалана алады.
5.1.1. Оқырман оқу залына барған кезде оқырман билетін ұсынады.
5.1.2. Оқырман оқу залдарында жалпы кітап қоймасынан алынған әдебиетті пайдалана алады.
5.1.3. Негізгі кітап қоймасынан алынған кітаптар оқырманның өтініші бойынша сөреде бірнеше күнге қалдырылуы мүмкін.
5.1.4. Үйге әдебиет алу үшін медициналық кітапханада жеке абонементті пайдаланады. Ірі өңірлік кітапханаларда абонент өз мекемелерінде кітапханалары жоқ медицина қызметкерлері жазылады.
5.1.5. Алынған кітаптарды, басқа да баспа туындылары мен басқа да материалдарды пайдалану, егер басқа оқырмандар тарапынан сұраныс болмаса, оқырманның өтініші бойынша кітапханамен ұзартылуы мүмкін.
5.1.6. Оқырман үйге алынған әрбір басылымға оқырман билетіне немесе кітап формулярына қол қояды (осы кітаптхананы пайдалану ережесіне сәйкес).
"Солтүстік Қазақстан жоғары медицина колледжі" ШЖК КМК
Ресми интернет-ресурс
